Zbog migrantske krize koja i dalje traje nesmanjenim intenzitetom, u Bosnu i Hercegovinu bi mogle da bude vraćene hiljade njenih državljana kojima je u državama zapadne Evrope odbijen zahtjev za azil.
Naime, zvanični podaci kojima barataju bh. institucije su zabrinjavajući prevashodno s aspekta najava u povratku nekoliko desetina hiljada ljudi iz Njemačke, kao i veliki broj njih iz Belgije, Francuske, Italije i drugih država zapadne Evrope, ali isto tako moguće i iz SAD.
Bh. vlasti i institucije sada strahuju i da postojeći smještajni i svi drugi kapaciteti neće biti dovoljni za reintegraciju ljudi koji se vraćaju, a od kojih je većina rasprodala gotovo sve u utrci za boljim životom nakon što je ukinut vizni režim našoj zemlji.
“Naši državljani koji su u treće zemlje otišli nakon liberalizacije viznog režima sada ilegalno borave u trećim zemljama, a procjene su da ih je više od 30.000. Budući da se zapadni Balkan sada smatra sigurnim područjem, te ljude sve više deportuju u matične zemlje”, kaže Drago Vuleta, pomoćnik ministra u Ministarstvu za izbjeglice i raseljena lica RS, koje u svemu ima koordinirajuću ulogu. Ono na šta Vuleta posebno upozorava jeste status romskih porodica iz BiH u Italiji.
“To nas dodatno zabrinjava jer je u Italiji mnogo Roma s ovih prostora. Ukoliko se i Italija bude odlučila na sličan korak, onda moramo naći način da prihvatimo te ljude”, kaže on.
Pitanjem izbjeglica, reintegracije ljudi koji se vraćaju, bavi se više institucija u BiH, a kako nam je potvrđeno, za kraj februara je planirano i potpisivanje ugovora o udruživanju oko 1,23 miliona KM za podršku ovim ljudima. Većinu sredstava izdvojiće Vlada Švicarske, a po 100.000 KM resorna entitetska ministarstva.
Cijeli program će biti proveden po osnovu Sporazuma o readmisiji (postupak vraćanja i prihvatanja ljudi koji ne ispunjavaju uslove za boravak u drugim državama), koji je stupio na snagu 1. januara 2008. godine.
Vrijedi podsjetiti da je ovaj sporazum osnovni pravni instrument koji regulira pitanja kontrole i sprečavanja ilegalnih migracija, a direktno je povezan sa ukidanjem viza našoj zemlji (liberalizacijom), te je cijeli proces kontinuirano pod povećalom Brisela.
U Ministarstvu za ljudska prava i izbjeglice BiH pojašnjavaju da je BiH 2015. usvojila Strategiju za prihvat i integraciju bh. državljana, koji se vraćaju po osnovu sporazuma o readmisiji i Akcioni plan za period 2015-2018. godina.
“Jedna od obaveza je uspostava efikasnog i održivog sistema prihvata i integracije readmisiranih osoba. Trenutno je u taj sistem uključeno oko 30 institucija i ustanova na svim nivoima vlasti u BiH i tri nevladine organizacije koje se bave pravnom i psihosocijalnom podrškom”, kazali su iz Ministarstva.
I oni su potvrdili da je iz Njemačke najavljen povratak velikog broja bh. državljana čiji je boravak proglašen nezakonitim, no, kako navode, ne 4.000, nego oko 3.300.
“Sadašnjom dinamikom prihvata BiH može odgovoriti zahtjevima readmisiranih osoba, ali u slučaju povećanog priliva readmisiranih osoba, što bi se moglo dogoditi ukoliko se intenzivira najavljeni prihvat iz Italije i Francuske, BiH bi se suočila sa problemom. Posebno treba istaći činjenicu da je u pripremi sporazum o readmisiji sa SAD, pa bi se ovo pitanje moglo dodatno zakomplicirati. Zbog toga je potrebno nastaviti s uspostavom sistema prihvata i integracije u planiranom opsegu”, naveli su iz Ministarstva, naglašavajući kako u Readmisionom centru Mostar, koji može prihvatiti do 100 povratnika, trenutno ne boravi nijedna osoba.
