Područje Velike Kladuše, zbog svog izuzetnog položaja i povoljnih prirodno-geografskih osobina, bilo je naseljeno već u davnoj prošlosti – paleolitiku, što potvrđuju brojni kulturno-historijski spomenici koje su iza sebe ostavili: ilirsko pleme Japodi, Rimljani, Avari, Slaveni i drugi narodi koji su naseljavali te prostore.
Naučni radovi
Kulturno-historijski nalazi, a posebno stari gradovi – Velika Kladuša, Vrnograč, Todorovo, Podzvizd… svjedoci su bogate i burne prošlosti kroz koju su se ovdje izmjenjivali osvajači s istoka i zapada.
Jedan od najvrednijih spomenika kulture pronađen na području Velike Kladuše jeste zlatna naušnica okrenutog piramidalnog oblika, s početka sedmog stoljeća.
Historičar umjetnosti Husein Mekanović smatra da je otkriće, odnosno mjesto gdje je pronađena naušnica, diskutabilno.
– Naušnica je nađena pred početak Drugog svjetskog rata, koji kilometar od centra Velike Kladuše. Spletom okolnosti, došla je u ruke liječnika iz Bihaća Stanka Sijelskog, a iz njegovog posjeda naušnica ide u ruke arheologa Zdenka Vinskog, koji je 1956. godine napisao stručnu raspravu o kladuškoj naušnici, a koja je objavljena u „Glasniku Zemaljskog muzeja u Sarajevu“ – govori Mekanović.
Sijelski je na kraju naušnicu poklonio zagrebačkom Arheološkom muzeju, gdje se i danas nalazi. Inače, o naušnici se vrlo malo zna, vrlo je malo naučnih radova posvećeno samo njoj. Mekanović izražava žaljenje što na istom nalazištu nisu rađena nova istraživanja, jer, kako kaže, ko zna, možda bi se moglo saznati još nešto o historiji ove naušnice.
Velika vrijednost
– Ona je okrenutog piramidalnog oblika, dimenzija šest centimetara, a teška 13 grama, i to je poznato. Njena materijalna vrijednost možda nije velika i značajna, ali bi bilo značajno saznati čija je bila, kojem sloju stanovništva je pripadala – zaključuje Mekanović.
Po simbolu kladuške naušnice 2010. godine je u Velikoj Kladuši sagrađen park „Meeting Point“, kojim dominira simbolična replika naušnice, a projektirala ju je diplomirani inžinjer arhitekture Emina Adilagić-Zukanović.
avaz.ba
