Svi relevantni ekonomski podaci ukazuju na činjenicu da RS nije ekonomski održiva i da opstaje zahvaljujući zaduživanju i FBiH.
U poređenju sa Federacijom BiH, Republika Srpska je ekonomski slabija po svim ekonomskim parametrima.
Duplo manji entitet, duplo više zadužen
Na kraju 2022. godine učešće javnog duga Federacije u odnosu na ostvareni BDP iz 2021. godine iznosio 25,66 posto, a u odnosu na procijenjeni BDP za 2022. godinu oko 23,22 posto, što je znatno niže u odnosu na učešće javnog duga Republike Srpske koje iznosi oko 43 posto.
BDP u Federaciji je dvostruko veći od onog u Republici Srpskoj. Zvanični podaci govore da je BDP za 2021. godinu u FBiH iznosio 25,2 milijarde KM, a u Republici Srpskoj 12,5 milijardi KM. Procjena je da je BDP za 2022. u FBiH iznosio 28,62 milijarde maraka, a u RS 14,24 milijarde maraka.
Neizdrživ dug
Javni dug po stanovniku RS-a je otprilike dva puta veći nego u Federaciji BiH Činjenica je da je na kraju 2022. zaduženost Federaciji po glavi stanovnika iznosi 2.986 KM, a Republike Srpske 5.633 KM.
U strukturi javnog duga BiH, učešće FBiH iznosi 50 posto, Republike Srpske 49 posto, a preostalih jedan posto odnosi se na javni dug institucija BiH i Distrikta Brčko. Iako su na kraju 2022. godine FBiH i Republika Srpska imali skoro identičan nominalni iznos javnog duga, zbog znatno većeg BDP-a u FBiH u odnosu na BDP u drugom entitetu, realna zaduženost FBiH je znatno manja u poređenju sa Republikom Srpskoj, prenose Vijesti.ba.
Također, rezultati dosadašnjih aukcija pokazuju da se Republika Srpska zadužuje po duplo većim kamatnim stopama u odnosu na FBiH. Prije nekoliko dana je objavljeno i da se planira novo zaduženje izdavanjem 25 miliona konvertibilnih maraka obveznica početkom maja, i to sa kamatnom stopom od 5.8 posto.
Republika Srpska se u 2022. na različite načine zadužila za oko 700 miliona konvertibilnih maraka, četiri puta više nego što se u istom razdoblju zadužila Federacija BiH. Ova godina će biti problematična jer na naplatu dolazi 1.2 milijarde konvertibilnih maraka, što čini petinu budžeta.
Hrvarski portal Index podsjeća kako je Agencija Standard & Poor's u februaru ove godine nakon analize ekonomske situacije RS-u potvrdila kreditni rejting “B” sa stabilnim izgledima. To je duboko u području “smeća”, s procijenjenim velikim rizikom da se dug ne vrati.
Privreda u FBiH duplo jača
Prema zvaničnim podacima privreda Federacije Bosne i Hercegovine duplo je jača od privrede Republike Srpske.
Kada se podvuče crta, poslodavci u Federaciji su u 2022. godini imali prihod od 67,9 milijardi maraka, a preduzeća u Srpskoj 29,4 milijarde. Kada je u pitanju profit, firme u Federaciji su ostvarile dobit od 4,8 milijardi maraka, a privreda Srpske 2,7 milijardi KM.
Danas je FBiH za RS u ekonomskom smislu ono što je Zapadna Njemačka bila za Istočnu Njemačku, a na sceni je i sličan (iako zakonom nije definisan) “princip solidarnosti“ po kojem Federacija BiH praktično na “leđima“ nosi Republiku Srpsku. Nepravednom raspodjelom prihoda kroz UIO BiH u samo nekoliko godina se iz Federacije BiH u RS “prelilo” više milijardama KM.
Dodatni problemi
Republika Srpska ima i posebno veliki problem u činjenici da je broj radnika i penzionera skoro izjednačen, s tek nekoliko hiljada radnika više nego penzionera.
To je razlog velikog iseljavanja, pa je s nekadašnja 1.4 miliona stanovnika (2004.) spala na tek nešto više od 1.12 miliona stanovnika 2019.
S obzirom na to da je prema podacima u RS-u 2022. rođeno 9118 djece, a umrle su 16.263 osobe, situacija će dugoročno postajati sve gora, piše Index.
“Spas” u imovini
Hrvatski portal podsjeća da je Ustavni sud BiH donio presudu po kojoj je vlasnik imovine u BiH – država Bosna i Hercegovina, iz čega proizlazi da Republika Srpska i Federacija BiH mogu samo koristiti tu imovinu, a ne njome upravljati. Miloradu Dodiku je to problem jer je vrlo moguće da će biti nužno prodavati tu imovinu da bi se smanjili dugovi entiteta RS-a.
Izvor: Vijesti.ba
